Η ανάσταση των σωμάτων και οι μεταμοσχεύσεις


Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου
Βασιλείου Ε. Βολουδάκη


 Πόσες φορὲς πεθαίνει ὁ ἄνθρωπος;

Ὑπάρχουν πολλοὶ ἢ ἕνας ὁριστικὸς καὶ ἀμετάκλητος θάνατος τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως μᾶς ὁρίζει σαφῶς ὁ ἅγιος Ἀπόστολος
Παῦλος: «ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν, μετὰ δὲ τοῦτο, κρίσις». Πῶς μποροῦμε νὰ δικαιολογήσουμε δύο
θανάτους, ἐγκεφαλικὸ καὶ καρδιακό, μὲ τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ ἁγ. Ἀποστόλου Παύλου ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν σαφῆ διακήρυξη τῆς ἰατρικῆς ὅτι τὸ πρῶτο ὄργανο, ποὺ σχηματίζεται στὸν ἄνθρωπο, καὶ τὸ τελευταῖο ποὺ παύει νὰ λειτουργῆ εἶναι καρδιὰ καὶ ὄχι ἐγκέφαλος; Τὰ λεκτικὰ κόλπα, ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ ὑπέρμαχοι τῶν μεταμοσχεύσεων, γιὰ νὰ ἀρνηθοῦν ὅτι εἶναι φόνος τό νὰ θεωρήσουμε τὸν ἐγκεφαλικὸ θάνατο ὡς ὁριστικὸ θάνατο τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἁπλὰ κόλπα χωρὶς ἀντίκρυσμα, τουλάχιστον γιὰ μᾶς τοὺς χριστιανούς, ποὺ γνωρίζουμε ὅτι ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀλλὰ καὶ θάνατος εἶναι μυστήρια, τὰ ὁποῖα οὔτε ἐξιχνιάζονται
οὔτε ἀνακαλύπτονται ἀπὸ τοὺς ἐπιστήμονες, ἀλλὰ ἀποκαλύπτονται στοὺς ἁγίους. Συνεπῶς, δὲν γνωρίζουμε ἐμεῖς ποιοὶ καὶ πόσοι διάλογοι γίνονται μεταξύ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ “ἐγκεφαλικὰ νεκροῦ” ἀνθρώπου καὶ γιʼ αὐτὸ εἶναι θράσος καὶ ἀσέβεια καὶ φόνος τό νὰ ἐπεμβοῦμε βιαίως καὶ νὰ διακόψουμε αὐτοὺς τοὺς διαλόγους, ἰσχυριζόμενοι ὅτι ἄνθρωπος εἶναι ὁριστικὰ νεκρός.
Εἶναι ἄξιο μεγάλης προσοχῆς τὸ περιστατικὸ ποὺ περιγράφουν οἱ Πράξεις τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων (κεφ. 20, 10) περὶ τοῦ νεανία Εὐτύχου ποὺ ἔπεσε ἀπὸ τὸ «τρίστεγον» (τρίτον ὄροφον) ἐνῶ εἶχε ἀποκοιμηθῆ βαθειά, ἀκούγοντας τὸ κήρυγμα τοῦ Ἀπόστολου Παύλου. Ἡ διατύπωση τοῦ ἱεροῦ Κειμένου μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Εὔτυχος ἀπὸ τὸ πέσιμό του «ἤρθη νεκρὸς» (δηλ. τὸν σήκωσαν νεκρὸ) καὶ ὄχι «ὡσεὶ νεκρός», ὅπως σημειώνεται σὲ ἄλλα ἐδάφια τῆς Ἁγίας Γραφῆς ( Μᾶρκ. 9,26).
Τὸν σήκωσαν νεκρὸν καί, ὅμως, ὅταν ἔπεσε ἐπάνω του Ἀπόστολος Παῦλος καὶ τὸν πῆρε στὴν ἀγκαλιά του, εἶδε μὲ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματοςκαὶ ὄχι κάνοντας ἰατρικὴ ἐξέτασηὅτι ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου βρισκόταν ἀκόμη ἐντὸς αὐτοῦ! Αὐτὸ μαρτυρεῖ ὅτι καὶ μετὰ τὸν ὁριστικὸ θάνατο τοῦ ἀνθρώπου ψυχὴ δὲν ἀναχωρεῖ εὐθὺς ἀμέσως ἀπὸ τὸ σῶμα, πόσο μᾶλλον εὑρίσκεται ψυχὴ
ἐντός τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν ἀκόμη δὲν ἔχει ἀποθάνει, ἀλλὰ εἶναι ἁπλῶςὅπως λέγεται– “ἐγκεφαλικὰ νεκρός”!

3. Ποιὰ σχέση τῆς καρδιᾶς μὲ τὴν ψυχή;
Τί γνωρίζουμε γιὰ τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου; Ποιὰ σχέση τοῦ ὀργάνου μὲ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου; Πρόκειται γιὰ μιὰ ἁπλὴ ἀντλία, ποὺ κυκλοφορεῖ τὸ αἷμα σὲ ὅλο τό σῶμα γιὰ τὴν ἕδρα τῆς ψυχῆς, ὁποία ψυχὴ χρησιμοποιεῖ τὴν καρδιὰ ὡς κατοικητήριο, χωρίς, βεβαίως, νὰ περιορίζεται σʼ αὐτὴν ἀλλὰ καὶ ἐκτείνεται σὲ ὅλο τό σῶμα; Αὐτὰ ἀκριβῶς μᾶς τὰ διδάσκει ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς,
μὲ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί, συγχρόνως, μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι οἱ διδαχὲς τῶν ἁγίων Μακαρίου καὶ Γρηγορίου Νύσσης γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ δὲν διίστανται: «Τοῦ γὰρ μεγάλου Μακαρίου τῇ τῆς χάριτος ἐνεργείᾳ διδαχθέντος καὶ ἡμᾶς διδάσκοντος εἶναι τὸν νοῦν ἐν τῇ καρδίᾳ καὶ τοὺς λογισμοὺς πάντας τῆς ψυχῆς, ὡς ἐν ὀργάνῳ, τοῦ δὲ Νύσσης μὴ εἶναι ἐντός τοῦ σώματος τοῦτον, ὡς ἀσώματον, ἡμεῖς
εἰς ἕν τὰ δοκοῦντα διαφέρειν ταῦτα συνάγοντες ἀμφότερα καὶ μὴ ἐναντίως ἔχοντα δεικνύντες, εἰ καὶ μὴ ἔνδον ἐστί, φαμέν, κατὰ τὸν Νύσσης Γρηγόριον ὡς ἀσώματος νοῦς, ἀλλὰ καὶ ἐντὸς ἐστιν, ἀλλʼ οὐκ ἐκτός τοῦ σώματος, ὡς συνημμένος τούτῳ καὶ πρώτῳ σαρκικῷ ὀργάνῳ τῇ καρδίᾳ χρώμενος ἀφράστως κατὰ τὸν μέγαν Μακάριον» (Ὑπὲρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων, Λόγος 2).
Μιὰ καρδιὰ, ποὺ μεταμοσχεύεται σὲ ἕναν ἄλλο ἄνθρωπο, θεωρουμένη ἁπλῶς σὰν μιὰ ἀντλία, ποὺ στὸν ἕνα ἄνθρωπο εἶναι ἄχρηστη καὶ στὸν ἄλλον χρήσιμη, εἶναι καρδιὰ, ὅπως τὴν θεωρεῖ ἕνας χωρὶς Θεὸ ἄνθρωπος, ποὺ πιστεύει πὼς ὅλες οἱ λειτουργίες τοῦ ἀνθρώπου γίνονται μόνον μέσω κυττάρων, ἱστῶν, νευρώνων, χημικῶν οὐσιῶν καὶ ἠλεκτρικῆς ἐνεργείας. Δὲν εἶναι ἡ καρδιὰ, ποὺ γνωρίζει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ οἱ χριστιανοί Της! Συνεπῶς, χωρὶς Θεό, μιὰ τέτοια μεταμόσχευση ἐπιτρέπεται.

4. Καρδιὰ καὶ κληρονομικότητα
Γιὰ ἕνα, ὅμως, χριστιανό, ἡ μεταμόσχευση τῆς καρδιᾶς δὲν ἐπιτρέπεται, ἀφοῦ σʼ αὐτήν, ὅπως ἐξ ἄλλου καὶ σὲ κάθε κύτταρο εἶναι καταγεγραμμένη ἡ λειτουργία καὶ ἡ συμπεριφορὰ τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ δὲν προκύπτει μόνο ἀπὸ τὰ ἄφθονα Ἁγιογραφικὰ
χωρία, «καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοὶ ὁ Θεός», «μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται», «ἐκ γὰρ τῆς
καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί». Ὁ Χριστὸς πλειστάκις ἐτόνισε τὴ σχέση σώματος καὶ ψυχῆς, ἀποσαφηνίζοντας ὅτι ὁ νοῦς, ποὺ εἶναι ὀφθαλμὸς τῆς ψυχῆς ἔχει ἕδρα τὴν καρδιὰ καὶ ὄχι τὸν ἐγκέφαλο! ἐγκέφαλος εἶναι τὸ κομπιοῦτερ, χρήστης εἶναι ψυχὴ,
ποὺ ἔχει ἕδρα καὶ ὁρμητήριο τὴν καρδιά. Θὰ ἦταν χρήσιμο νὰ προβληματισθοῦν ἐκεῖνοι ποὺ χρησιμοποιοῦν παραδείγματα τάχα μεταμοσχεύσεων, ποὺ ἔκαναν ἅγιοι (καὶ βεβαίως οἱ ἅγιοι δὲν χρησιμοποίησαν ἰατρικὴ μέθοδο ἀλλὰ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ γιὰ τοὺς εἰδικοὺς λόγους, ποὺ εἶχε Θεὸς) καὶ νὰ μᾶς εἰποῦν πῶς ἐξηγοῦν τὴν καταγραφὴ τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ στὴν καρδιὰ τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ
Θεοφόρου, τὴν ὁποία σεβάσθηκαν καὶ δὲν τὴν ἔφαγαν τὰ θηρία, πού καταβρόχθησαν τὸ ἅγιο σῶμα του; Καί, βεβαίως, αὐτὸ τὸ γεγονὸς (τὸ ὁποῖο εἶναι καταγεγραμμένο σὲ ἀρχαῖον κώδικα τοῦ Βατικανοῦ καὶ τὸ μνημονεύει ἅγιος Νικόδημος) δὲν συνηγορεῖ ὑπὲρ τῶν μεταμοσχεύσεων. Τὸ ὅτι ἡ καρδιὰ καταγράφει τὴν λειτουργία τῆς ψυχῆς μαρτυρεῖται πλέον καὶ ἀπὸ τὴν ἐμπειρία ποὺ ἔχουν ὅσοι ἔλαβαν
μὲ μεταμόσχευση καρδιὰ ἄλλου ἀνθρώπου. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἀρχίζουν νὰ ἔχουν τὶς ροπὲς καὶ τὶς προτιμήσεις τοῦ νεκροῦ δότη. Αὐτὸ συμβαίνει γιατί οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δὲν χρησιμοποιοῦν τὸ αὐτεξούσιόν τους γιὰ νὰ ὁδηγήσουν τὴν ψυχὴ τους σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ ζοῦν καὶ κινοῦνται ὅπου τούς ὁδηγοῦν οἱ ροπές τους, στὶςαὐλακιέςποὺ ἔχουν χαραχθεῖ μέσω τῆς
κληρονομικότητος τῶν γονέων καὶ τῶν προγόνων τους, ἡ ὁποία κληρονομικότητα μεταδίδεται ἀποκλειστικὰ μέσω τοῦ σώματος, ποὺ λαμβάνουν ἀπὸ τοὺς γονεῖς καὶ ὄχι μέσω τῆς ψυχῆς, ποὺ Θεὸς δίδει στὸν κάθε ἄνθρωπο ἀμεταχείριστη καὶ ἀκληρονόμητη «ἐξ ἄκρας συλλήψεώς» του. Ἡ ψυχή, δηλαδή, ἐνεργεῖ στοὺς περισσότερους ἀνθρώπους κινούμενη ἀπὸ τὶς ροπὲς, ποὺ ἔχουν χαραχθεῖ στὸ σῶμα
τους καὶ ὄχι ἀπὸ τὶς ὁδηγίες τοῦ Θεοῦ. Στὴν περίπτωση τοῦ λήπτη καρδιᾶς ἐνεργοῦν ὡς κληρονομικότητα καὶ ροπές, οἱ
καταγραφὲς τῆς καρδιᾶς τοῦ δότη!

* * *

Ὑπάρχουν καὶ ἄλλα πολλὰ ἐρωτήματα, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ τεθοῦν πρὸς συζήτηση. Ἐκεῖνο, ὅμως, ποὺ ἀπαιτεῖται πρωτίστως καὶ κυρίως εἶναι τό νὰ μὴ ἄγεται καὶ φέρεται τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Σῶμα ἀπὸ τὶς ποικίλες σκοπιμότητες, ποὺ ὑλοποιοῦνται πάντοτε μέσω πολιτικῶν
ἀποφάσεων καὶ νομοθετικῶν ρυθμίσεων, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν νομιμοφάνεια. Εἶναι ἀνάγκη νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι ἡ ὑπερτάτη Ἀλήθεια γιὰ τὸν Θεό, τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν κτίση εὑρίσκεται ἐμφανῶς ἢ συσκιασμένη μόνο στὴν ἀποκαλυφθεῖσα Θεολογία καὶ ὄχι στὶς ἐπιστῆμες
τοῦ κόσμου τούτου καί, ἰδίως τοῦ σημερινοῦ. Εἶναι τυχαῖο, ἆραγε, ὅτι ὅλοι οἱ μεγάλοι Φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἦσαν κάτοχοι πολλῶν ἐπιστημῶν, μὴ ἐμπιστευόμενοι τὴν μυωπικὴ ὅραση τῶν χωρὶς Θεὸ ἐπιστημόνων; Δὲν πρέπει νὰ παραβλέψουμε, ἐπίσης, ὅτι ἀνεξαρίθμητοι
χριστιανοὶ ἐπιστήμονες μεγάλης ἀξίας καὶ φήμης ἔχουν ἀντιταχθεῖ στὸ θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων καὶ διερωτώμεθα: Γιατί Σεπτὴ Ἱεραρχία μας πρέπει νὰ ἀκολουθῆ στὸ θέμα αὐτὸ τὴ μερίδα τῶν ἰατρῶν, πού ἐκφράζουν –μήπως τυχαῖο;– τὴν κρατοῦσα Πολιτικὴ βούληση;
Θεωροῦμε ὡς εὐλογία τοῦ Θεοῦ τό ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι οὐραγὸς σὲ ἀριθμὸ δοτῶν, παρὰ τὶς μέχρι χθὲς Ἀρχιεπισκοπικὲς καὶ Ἐπισκοπικὲς ἐκκλήσεις. Ἀποδεικνύεται ὅτι ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ἀκούει τοὺς Ποιμένες, ποὺ εἶναι δίπλα του καὶ γιʼ αὐτό, ἡ εὐθύνη ἡμῶν τῶν πρεσβυτέρων
εἶναι τεράστια!