Φώτης Κόντογλου - Πρέπει νὰ ἐκσυγχρονιστοῦμε!


Οἱ σημερινοὶ «ἀνήσυχοι» Ἕλληνες δὲν καταστρέφουν καταργώντας ὅτι βρήκαμε ἀπὸ τοὺς πατεράδες μας, ἀλλὰ τὸ καταστρέφουν «τελειοποιώντας» το, «ἐξελίσσοντας» ὅτι σώθηκε ὡς ἐμᾶς ἀπὸ τοὺς παλαιότερους, τοὺς ἐνδιαφέρει μονάχα νὰ τὸ «συγχρονίσουνε», νὰ τὸ «τελειοποιήσουνε», δηλαδή, μ᾿ ἄλλα λόγια νὰ τὸ χαλάσουνε.
«Τελειοποιεῖται» ἡ λαϊκή μας μουσικὴ μὲ «ἐνορχηστρώσεις» καὶ μὲ διάφορες «ἐναρμονίσεις», μὲ τὶς ὁποῖες ὁ Λύγκος ὁ λεβέντης γίνεται μασκαρὰς τῆς ὄπερας μὲ σελάχι καὶ καπελαδούρα στὸ κεφάλι, μὲ φουστανέλα καὶ μπότες ἀλὰ Ἀρτανιάν, βγάζοντας ἀπὸ τὸ στόμα του κάτι κορῶνες ποὺ ξεταβανώνουνε σπίτι.
 Κοντὰ σ᾿ αὐτὰ «τελειοποιεῖται» καὶ ἡ μουσικὴ στὶς ἐκκλησίες μας μὲ τετραφωνίες, μὲ μπολιάσματα ἀπὸ τὴ Νόρμα τοῦ Μπελίνι κι ἀπὸ διάφορα ἰταλικὰ τραγούδια, σὲ τρόπο ποὺ τὸ τροπάρι τῆς Κασσιανῆς νὰ γίνεται ὄπερα ἀλαμπουρνέζικη καὶ τὸ «Σὲ ὑμνοῦμεν» νὰ γίνεται «ἡ ἀνθισμένη ἀμυγδαλιά».
«Τελειοποιοῦνται» ἀκόμα οἱ εἰκόνες στὶς ἐκκλησιές. Κάποιοι ζωγράφοι παίρνουνε τὶς βυζαντινὲς εἰκόνες, κ᾿ ἐπειδὴ ὅπως λένε, ἔχουνε μὲν δυνατὴ ἔκφραση, ὡραῖες στάσεις, σπουδαία σύνθεση, ἀλλὰ κατὰ τὰ ἄλλα εἶναι ἄτεχνες, δηλαδὴ «ἀφύσικες», τις τελειοποιοῦνε δίνοντας τους ὅτι δὲν ἔχουνε, δηλαδὴ «προοπτική, ἀνατομία, φυσικότητα». Μ᾿ ἄλλα λόγια ὅτι πετάξανε οἱ βυζαντινοὶ ἀπὸ τὴν τέχνη τους σὰν περιττὸ καὶ βλαβερό, γιὰ νὰ μπορέσουνε νὰ δώσουνε στὰ ἔργα τους σοβαρόν, αὐστηρόν καὶ λειτουργικὸν χαρακτῆρα, αὐτὰ ἴσα-ἴσα τὰ ξαναβάζουνε στὰ ἔργα τῆς εἰκονογραφίας αὐτοὶ οἱ προκομένοι «συγχρονισταὶ» καὶ «τελειοποιεῖται» ποὺ κάνανε καὶ κάνουνε ἐκεῖνες τις ἀναιμικὲς καὶ ἀνούσιες ἁγιογραφίες ποὺ γεμίζουνε τὶς ἐκκλησιές μας.
Ἀλλά, ἐκτὸς ἀπὸ τὴ μουσική, οἱ μοντέρνοι ψάλτες καὶ παπάδες ἔχουνε «τελειοποιήσει» καὶ τὴν ἀπαγγελία τῶν εὐχῶν καὶ τῶν ἀναγνωσμάτων, ποὺ τὰ λένε μὲ ἕνα ὕφος, ποὺ θαρρεῖς πῶς εἶναι «κομφερανσιέ». Μεγάλη πρόοδος τέλος πάντων!
Ἀκόμα «τελειοποιοῦν» τὰ σκεύη τοῦ ναοῦ τὸν φωτισμό (τὸ ἰδεῶδες τους εἶναι νὰ γίνει ἡ ἐκκλησιὰ σὰν αἴθουσα κινηματογράφου).

Δεν υπάρχουν σχόλια: